Özel Gereksinimli Çocuklarda Ekran Süresi Tehlikesi
Alt Başlıklar
Özel Gereksinimli Çocuklarda Ekran Süresi Tehlikesi
Teknolojinin günlük yaşamın merkezine yerleşmesiyle birlikte çocukların ekran başında geçirdiği süre her geçen gün artıyor. Uzmanlara göre bu artış, özellikle özel gereksinimli çocuklarda sosyal, bilişsel ve davranışsal gelişimi tehdit ediyor.
Özel Eğitim Uzmanı Sema Yıldız Doğan, yaptığı açıklamada ekran süresinin kontrolsüz şekilde uzamasının özellikle otizm, zihinsel yetersizlik ve yaygın gelişimsel bozukluğu olan çocuklarda çok daha belirgin olumsuzluklara yol açtığını vurguladı.
Çocuk sağlığı alanında yapılan son araştırmalar da uzman görüşlerini destekler nitelikte.
Ekran Süresinin Sosyal Gelişime Etkisi
Doğan’a göre uzun süreli ekran kullanımı, çocukların sosyal iletişim becerilerinde gerilemeye sebep oluyor. Özellikle göz teması kurma, jest ve mimiklerle iletişim gibi doğal sosyal etkileşimler ikinci plana atılıyor.
“Çocuk ekran başında kaldığında öğrenme süreçleri sınırlanıyor, iletişim yetenekleri geri planda kalıyor. Bu da onların doğal öğrenme ortamını daraltıyor” ifadelerini kullanan Doğan, ailelere önemli uyarılarda bulundu.
Benzer şekilde, uzmanlar da dijital bağımlılık riskinin özellikle küçük yaşlarda arttığını, kontrolsüz ekran süresinin çocuklarda davranışsal gerilemelere neden olabileceğini belirtiyor.
Davranışsal ve Bilişsel Sorunlar Artıyor
Ekran karşısında uzun süre vakit geçiren çocuklarda yalnızca sosyal değil, aynı zamanda davranışsal sorunlar da gözlemleniyor.
Doğan, özellikle zihinsel yetersizlik yaşayan çocuklarda dikkat süresinin kısaldığını, huzursuzluk ve uyku düzensizliklerinin yaygın hale geldiğini ifade etti. Bu durum, çocukların okul başarılarını ve günlük yaşam becerilerini olumsuz etkileyebiliyor.
Uzmanlara göre aşırı ekran kullanımı, çocuklarda dikkat dağınıklığı, öfke nöbetleri ve sosyal izolasyon gibi sorunlara da zemin hazırlıyor.
Sağlık Bakanlığı verilerine göre de çocuklarda artan dijital kullanımın uyku bozuklukları ile doğrudan ilişkisi bulunuyor.
Ailelere ve Eğitimcilere Öneriler
Uzman Sema Yıldız Doğan, ailelere ve eğitimcilere şu önerilerde bulundu:
- Ekran süresini çocuğun yaşına ve ihtiyacına uygun şekilde sınırlayın.
- Çocukları oyun, sanat ve hareket etkinliklerine yönlendirin.
- Kaliteli aile içi zaman oluşturmaya özen gösterin.
- Eğitim ortamlarında teknolojiyi amaçlı ve sınırlı şekilde kullanın.
Doğan, “Teknoloji kontrollü ve bilinçli kullanıldığında faydalı olabilir. Ancak ekran süresinin özellikle özel gereksinimli çocuklarda titizlikle yönetilmesi gerekiyor” dedi.
Teknoloji ve Çocuk Gelişimi Dengesi
Teknolojiyi yaşamdan tamamen çıkarmanın mümkün olmadığını söyleyen uzmanlar, önemli olanın dengeyi sağlamak olduğuna dikkat çekiyor. Çocukların gelişiminde dijital araçların bilinçli ve sınırlı kullanımının destekleyici olabileceği, ancak aşırı kullanımın gelişimsel sorunlara davetiye çıkardığı belirtiliyor.
Sonuç olarak, ebeveynlerin ve eğitimcilerin teknoloji ile çocuk gelişimi arasındaki bu dengeyi kurmaları, hem çocukların sağlıklı gelişimi hem de gelecekteki sosyal yaşam becerileri için büyük önem taşıyor.
kaynak:iha
