Okulda Sessiz Kriz: Çocuklarda Odaklanma Kaybı ve Ekran Çağının Etkileri

Sınıflarda giderek büyüyen bir sessiz kriz var: odaklanamayan çocuklar.

Son yıllarda öğretmenlerin, velilerin ve eğitimcilerin ortak şikâyeti haline gelen bu durum artık yalnızca bireysel bir problem değil; bir çağ hastalığı.

Bugün çocuklarımızın çoğu, ders sırasında birkaç dakika içinde dikkatini kaybediyor, çok basit bir etkinlik sırasında bile sıkılabiliyor veya sürekli bir uyaran ihtiyacı hissediyor. Peki neden?

Ekranların Hızına Ayak Uydurmaya Çalışan Zihinler

TikTok, Reels, Shorts gibi birkaç saniyelik hızlı içerikler çocukların beyinlerini “anlık haz”a programlıyor.
Artık:

Uzun süre bir konuda kalmak zor geliyor,

Durağan görüntüler sıkıcı geliyor,

Sürekli değişen ve renkli içerikler ister hale geliyorlar.

Beyin, aldığı her güçlü uyaranı “normal” kabul etmeye başlıyor.
Sonuç: Ders kitabı artık bir ekran kadar ilgi çekici gelmiyor.

Evde de Okulda da Sürekli Uyaran Altındayız

Eskiden çocuklar oyunla, sokakla, çevreyle doğal bir etkileşim halindeydi.
Bugün ise:

Yemek yerken televizyon,

Arabada tablet,

Odasında telefon,

Ders çalışırken bile açık bir YouTube sekmesi…
Zihin hiçbir an boşluk yaşamıyor. Bu nedenle sınıfta beş dakika durmak bile zor geliyor.

Öğretmenler İçin Yeni Bir Pedagoji Dönemi

Bugün öğretmenlerin çoğu klasik yöntemlerle ilerlemek zorunda kalıyor; ancak öğrencilerin zihinsel dinamikleri tamamen değişti.
Artık:

Daha kısa anlatımlar,

Etkinlik bazlı dersler,

Hareket içeren öğretim,

Görsel ve işitsel desteklerin doğru kullanımı
bir ihtiyaç haline geldi.

Ailelere Düşen Rol

Her şey okulda çözülmez. Ev düzeni bir çocuğun dikkat kapasitesinin temelidir.
Veliler artık şu soruları sormalıdır:

Evde ekran süresi ne kadar?

Çocuğum sıkıldığında hemen telefona mı uzanıyor?

Yemek masasında bile ekran açıyor muyuz?

Her boşluğu video ile mi dolduruyoruz?

Eğer cevabımız “Evet” ise, çocuk odaklanma problemi yaşıyordur.

Peki Çözüm Mümkün mü? Elbette.

Günde en az 1 saat ekran tamamen kapalı bir ev ortamı

Rutine oturtulan kitap okuma

Bolca hareket, oyun, yürüyüş

Kısa süreli fakat yoğun ders çalışma blokları

Dikkat gelişimi için oyunlar, bulmacalar, kodlama çalışmaları
çocuğun kapasitesini birkaç hafta içinde bile belirgin şekilde artırır.

Çocuklarımız bu çağda ekranlardan tamamen uzak duramaz. Ama ekranı doğru kullanmayı öğretebiliriz.
Bu bir yasaklama değil, bir denge kurma meselesidir.

Odaklanabilen çocuk, öğrenebilen çocuktur.
Bugün attığımız küçük adımlar yarının güçlü bireylerini oluşturacak.

Betül Mülayim Taşkıran
Eğitim ve Öğrenci Koçu